Miejska Biblioteka Publiczna w Tychach - Rekomendacje Czytelni Głównej

Krasnoludki – z kartek legendarza „Nowej Fantastyki”

Skąd się wzięły krasnoludki? Jak je nazywano zanim Maria Konopnicka dała im to piękne miano? Kim lub czym są w innych niż polska kulturach? Czy to dzieci, a może starcy, niektóre przecież noszą brody? Może są wcieleniem demonów, asystujących lub przeszkadzających ludziom w ich poczynaniach. Na całym świecie obraz malutkich ludzi na swoje źródła w wielu wierzeniach, podaniach, mitach. Inuici na przykład powiadają, że pierwszy człowiek zrodził się z ziarnka grochu, był zatem wielkości stonki. Śledząc mitologię różnych kultur, autor artykułu dostrzega zaskakujące paralele. Do odkrycia z najnowszym numerze „Nowej Fantastyki”.

Krasnoludki / Witold Vargas // Nowa Fantastyka. – 2025, nr 11 s. 2

Strzeżcie się staruszków – „Czwartkowy Klub Zbrodni”

Tegoroczny październik w naszej bibliotece stoi pod znakiem kryminałów. Oto niebawem rozpoczynają się Tyskie Dni Literatury, a ich siedemnasta już edycja bierze na warsztat ten właśnie gatunek literacki. Zabawimy się w detektywów śledczych, spędzimy wieczór filmowy w kopenhaskim wydziale zabójstw Departament Q, „przesłuchamy” autorów popularnych powieści z półświatka przestępczego (Czornyj, Kańtoch, Rudnicka). Z tej okazji polecamy do przeczytania rozmowę z autorem cyklu książek „Czwartkowy Klub Zbrodni” Richardem Osmanem w książkowym dodatku do Gazety Wyborczej. Zanurzmy się w świat występku w iście angielskim stylu, gdzie grupka emerytów nie mających już nic do stracenia wkracza na ścieżkę samozwańczego łapania przestępców.

Strzeżcie się staruszków / rozm. przepr. Łukasz Grzymisławski // Książki – magazyn do czytania. – 2025, nr 4, s. 98-103

Bocie, nie podszywaj się pod człowieka

Obecnie coraz częściej dzwoniąc do firmy czy urzędu, rozmawiamy z botem, który informuje, tłumaczy i odpowiada na nasze pytania. Nie zawsze jesteśmy świadomi z kim rozmawiamy. Nie zdajemy sobie sprawy kto lub co jest po drugiej stronie telefonu. Czy relacje z AI zastąpią nam te z ludźmi? Jakie wiążą się z tym zagrożenia i kto jest na nie szczególnie narażony? Dlaczego boty nie powinny udawać ludzi? Jakie jest ryzyko utraty kontroli nad sztuczną inteligencją i kto odpowiada za jej działania? Na wszystkie te pytania próbuje odpowiedzieć prof. Dariusz Jemielniak, badacz społeczny, członek Rady Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem w najnowszym numerze czasopisma „Charaktery”.

Bocie, nie podszywaj się pod człowieka / Dariusz Jemielniak // Charaktery. – 2025, nr 9-10, s.48-50

Ukryte światy mieszkańców jaskiń – fotoreportaż

„W pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit”… Nie, nie jest to opowieść ze świata Tolkiena, ponieważ nie tylko hobbity z Shire żyją w domach pod ziemią. Jaskinie były domem dla ludzi u zarania dziejów i w wielu miejscach nadal są. Turcja, Hiszpania, Tunezja, Jordania, Lesotho – te kraje odwiedziła badaczka i fotografka National Geographic, żeby sprawdzić, jak dzisiaj żyją ludzie szukający w jaskiniach schronienia przed upałami, dzikimi zwierzętami itd. Czego możemy się nauczyć od ostatnich podziemnych społeczności zanim znikną? Zajrzyj do najnowszego numeru NG i poznaj mieszkańców skalnych miast i jam ziemnych z różnych stron świata.

Ukryte światy mieszkańców jaskiń / John Bartlett, fot. Tamara Merino // National Geographic. - 2025, nr 8, s. 16-39

Nie szkoda czasu na sen – o znaczeniu wysypiania się podczas urlopu

Wakacje sprzyjają niedosypianiu. Nocna podróż pociągiem, wylot nad ranem, zmiana stref czasowych, pogaduszki do późna, tańce do białego rana kradną czas na sen. A to nie jest dobry pomysł. Mogłoby się wydawać, że przesunięcie pory snu czy skrócenie go o godzinę czy dwie to drobiazg, ale może to negatywnie odbić się na zdrowiu. A na pewno nie sprzyja faktycznej regeneracji, która jest przecież głównym celem wakacyjnego urlopu. Magazyn Pani proponuje artykuł na czasie, w którym znajdziemy garść naukowych faktów o znaczeniu snu dla naszego funkcjonowania, ale przede wszystkim dostajemy porady jak zorganizować sobie ten aspekt relaksu podczas wakacji, jak się przygotować do wyjazdu pełnego atrakcji zabierających czas na sen, jak poradzić sobie z jet lagiem i wiele innych.

Nie szkoda czasu na sen / Jolanta Zakrocka // Pani. -2025, nr 7, s. 124-126

Jestem (nie) stąd – fotoreportaż Mickey Wyrozębski z Hongkongu

Magazyn Zwierciadło od półtora roku przygląda się pracom polskiej fotografki (Mickey to pseudonim artystyczny Katarzyny, która przysłała kiedyś do redakcji maila ze swoimi zdjęciami) i regularnie publikuje jej kadry na swoich łamach. Była już odsłona warszawska, był Nowy Jork, będzie Tanzania. Tym razem Mickey odwiedziła Hongkong, a raczej wróciła do niego po 20 latach od pierwszej wizyty, i w ramach swojego wędrownego projektu „Juice” obserwuje wielkie miasto okiem aparatu. Jednak miasto, choć fascynujące, jest jedynie tłem dla ludzi, którzy są dla niej obiektem najważniejszym. Na pięknie wydrukowanych czarno-białych fotografiach widać życie ulic i mieszkańców, wyodrębnionych z chaosu miejskiego małą często głębią ostrości, zmieniającą tło w miękką mgłę otulającą bohaterów. Tak wyeksponowani, zgodnie ze słowami autorki zdjęć, mogą „poczuć dumę z tego, kim są”.

Jestem (nie) stąd / Mickey Wyrozębski, Zofia Fabjanowska // Zwierciadło. -2025, nr 6, s. 106-109